DRAGON MASTER

استاد برزوزاده

هنرهای رزمی به سیستم‌ها و سنت‌های مدونی از تکنیک‌ها و فنون مبارزه‌ای گفته می‌شود که با انگیزه‌ها و دلایل متفاوتی تمرین می‌شوند؛ برای دفاع شخصی، رقابت در مسابقات، سلامتی بدنی و تناسب اندام، سرگرمی و تفریح و همچنین رشد و تعالی ذهنی، جسمی و معنوی.

اصطلاح هنرهای رزمی بیشتر به رشته‌های رزمی شرق آسیا اشاره دارد، اما رشته‌های غربی همچون بوکس، ساواته، پانکریشن و انواع کشتی نیز گاهی در مجموعهٔ هنرهای رزمی قرار داده می‌شوند. هنرهای رزمی شرق آسیا به دو گروه «مسلح» و «بی‌سلاح» تقسیم می‌شوند. اولی مهارت‌هایی چون تیراندازی با کمان، نبرد با نیزه و شمشیرزنی را شامل می‌شود و دومی یعنی رشته‌های مبارزهٔ بی‌سلاح بر ضربات دست و پا و فنون گلاویزی تأکید دارند.

امروزه برخی مهارت‌های مبارزه با سلاح همچون کِندو (شمشیرزنی ژاپنی) و کیودو (تیراندازی با کمان ژاپنی) به عنوان یک رشتهٔ ورزشی تمرین می‌شوند و رشته‌های بدون سلاحی همچون کاراته، جودو، تکواندو، کونگ‌فو، آیکیدو و هاپکیدو نیز به عنوان روش‌های دفاع شخصی تمرین می‌شوند. همچنین شکل‌های ساده شده‌ای از تای‌چی‌چوان، نوعی کونگ‌فوی چینی، که از ماهیت رزمی خود خارج شده، به طور گسترده‌ای برای حفظ سلامتی تمرین می‌شوند.

بسیاری از تکنیک‌ها و تمرینات رشته‌های مختلف رزمی مشابه است اما هر یک از آنها ترکیب مخصوصی از مهارت‌ها را در خود جای داد‌ه‌اند. برخی از آنها مثل کاراته بر حرکات پویا، دقیق و مستقیم تأکید دارند و برخی همچون آیکیدو تکنیک‌های نرم‌تر، آهسته‌تر و پیوسته‌تر را به کار می‌گیرند. هر یک از رشته‌های رزمی به میزان خاصی از توانایی‌های بدنی شامل قدرت بدنی، انعطاف‌پذیری (به‌ویژه‌ در ناحیه لگن)، هماهنگی عضلات و استقامت نیاز دارد.^[۱]

مهمترین جنبهٔ وحدت‌بخش هنرهای رزمی شرق آسیا که آنها را از رشته‌های رزمی سایر نقاط دنیا متمایز می‌کند، تاثیر مکاتب دائو و ذن آئین بودایی بر آنهاست. این ویژگی باعث شده تا وضعیت ذهنی و معنوی هنرجویان اهمیت بالایی داشته باشد. در هنرهای رزمی بر درونی‌سازی وضعیتی تأکید می‌شود که در آن کارکردهای محاسبه‌گری ذهن به تعلیق درآمده تا ذهن و بدن به عنوان یک واحد پیوسته به شرایط محیطی و تغییرات آن واکنش نشان دهند. در مکاتب دائو و ذن نیز بر به دست آوردن چنین وضعیتی تأکید می‌شود و راه رسیدن به آن نیز از طریق تجربه و تمرین است. به همین دلیل بسیاری از پیروان این مکاتب به تمرین هنرهای رزمی به عنوان یک فعالیت فلسفی و روحانی می‌پردازند.^[۲]

در قرن بیستم شاهد محبوبیت روزافزون هنرهای رزمی شرقی در جهان غرب بوده‌ایم. جودو در سال ۱۹۶۴ و تکواندو از سال ۲۰۰۰ در برنامه رسمی بازی‌های المپیک قرار گرفته‌اند و در ابتدای سده ۲۱ نیز یک رشتهٔ تلفیقی به نام هنرهای رزمی ترکیبی با وام گرفتن فنون رشته‌های مختلف رزمی، اهمیت خاصی پیدا کرده‌است.